آیا برگ سبز حکم سند خودرو را دارد؟

موضوع محضری شدن یا نشدن سند خودرو تبدیل به معادله‌ای چند مجهولی شده که با اظهار نظر مختلف مسئولین امر گره آن کورتر و تکلیف خریداران خودرو نامشخص‌تر می‌شود. هر کدام از این ارگان‌ها، سند صادره توسط سازمان خود ( برگ سبز صادره توسط نیروی انتظامی و سند ثبتی صادره توسط دفترخانه) را به رسمیت می‌شناسند و در این میان مردم‌ هستند که دچار بلاتکلیفی شده‌اند.

طبق نظر پلیس راهور، برگ سبزی که تحت عنوان سند مالکیت هنگام معامله خودرو صادر شده؛ سند قطعی خودرو محسوب می‌شود و دیگر نیازی به ثبت سند در دفاتر رسمی و پرداخت هزینه اضافه توسط طرفین برای صدور سند نیست.

از طرفی سازمان ثبت اسناد، تنها سند رسمی ثبت شده در دفاتر را دارای اعتبار قانونی می‌داند و مدعی است که هر‌گونه خرید و فروش خودرو باید به ثبت دفاتر اسناد رسمی برسد و برگ سبز خودرو معتبر نیست.

در این میان خریداران و فروشنده‌گان خودرو سر‌درگم شده و این سوال مهم برایشان پیش آمده که آیا برگ سبز حکم سند قطعی خودرو را دارد یا نه؟ آیا ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی الزامی است یا نه؟

اختلاف میان کانون سردفتران و پلیس راهنمایی و رانندگی 

دیوان عدالت اداری: برگ سبز کافی است

آخرین هفته اسفند ماه گذشته هیئت عمومی دیوان عدالت اداری متن جدیدترین رأی خود را منتشر کرد که محتوای آن "ابطال بندهای 2 و 3 بخشنامه شماره 147204/94 – 27/8/1394 معاونت امور اسناد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور" بود.

یکی از بندهای این بخشنامه به دفاتر اسناد رسمی دستوری سازمانی صادر کرده بود مبنی بر اینکه؛ "در اجرای ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی و با توجه به ضرورت قانونی ثبت رسمی نقل و انتقال خودرو کسانی که تعویض پلاک به نام آنها انجام شده تنها پس از ثبت سند رسمی انتقال می‌توانند به عنوان مالک خودرو را به دیگری منتقل نمایند یا برای تعویض مجدد پلاک و انتقال مالکیت خودرو به شخص دیگری وکالت دهند."

هیئت عمومی دیوان عدالت اداری پس از وصول شکایت رأی خود را صادر و در آن تأکید کرد؛ "بند سوم بخشنامه یاد شده مبنی بر اینکه کسانی که تعویض پلاک به نام آنها انجام شده تنها پس از ثبت سند رسمی انتقال می‌توانند به عنوان مالک، برای تعویض مجدد پلاک و انتقال مالکیت خودرو به شخص دیگری وکالت دهند، مغایر قوانین یاد شده است و از آن حیث که محدودیتی برای توکیل به غیر مقرر کرده مخالف حقوق مدنی اشخاص است و بندهای مذکور مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود."

به این ترتیب و با توجه به نظر هیئت عمومی در خصوص دیگر بندهای بخشنامه یاد شده، دیوان عدالت اداری به نوعی متذکر شد؛ نیازی به تنظیم سند در دفاتر اسناد رسمی برای خودرو نیست و "برگ سبز" صادره از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی در هنگام تعویض پلاک، همان حکم سند رسمی را دارد.

کانون سردفتران: اینطور نیست ...

انتشار گسترده این رأی از سوی رسانه‌ها و در فضای مجازی، نگرانی‌هایی برای صنف سردفتران ایجاد کرد. طبق گفته برخی از سردفتران، تا 60 درصد درآمد دفاتر اسناد رسمی از محل تنظیم سند خودروها کسب می‌شود و اگر الزام تنظیم سند رسمی برای خودرو برداشته شود، بسیاری از دفاتر رسمی ورشکست خواهند شد؛ مگر آنکه جایگزین درآمدی دیگری برای دفاتر طراحی و ایجاد شود.

این نگرانی باعث شد تا علی خندانی، رئیس کانون سردفتران و دفتریاران به‌صورت رسمی اعلام کند؛ "تنظیم سند همچنان در دفاتر انجام می‌شود."

ثبت سند در دفترخانه اختیاری است

سرهنگ محمدرضا محمدی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان : "با توجه به حکم دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه برگ سبز صادره از سوی ناجا در حکم سند قانونی خودرو است، ثبت سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی اختیاری است".

این گفته در ادامه سخنان سردار سید تیمور حسینی، جانشین پلیس راهور ناجا است که اعلام کرده بود: "برای ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی هیچ الزامی وجود ندارد؛ سند سبز مالکیت خودرو کافی و مورد تأیید و قانونی است و هیچ منع قانونی ندارد و نیازی به حضور در دفاتر ثبت اسناد [برای تنظیم سند خودرو] نیست."

با این حال در صورتی که طرفین معامله ماشین خواستار ثبت و دریافت سند در دفترخانه باشند، همچنان انجام این امر امکان‌پذیر است و در عین اختیاری بودن قانونی هم هست. باید در نظر داشته باشید در صورتی که شکایت قانونی برای خودرو در دستگاه قضایی رخ دهد، دادگاه سند ثبت شده دفاتر اسناد رسمی را نسبت به برگ سبز در اولویت می‌داند و حکم را به نفع دارنده سند ثبتی دفتر اسناد رسمی صادر می‌کند.